Gaslighting ve İlişkilerdeki Etkileri
Psikoterapi seansları, okuduğumuz kitaplar, izlediğimiz dizi ve filmler bize bireylerin arkadaşlıklarında, aile ortamlarında, sosyal ilişkilerinde ve duygusal bağlarında bir tarafın genellikle daha alttan alıcı bir tutum sergilediğini gösterir. Bu tutum, bize çok fedakâr, çok seven ve kaybetmekten korkan bir insan imgesi sunar. Ancak bu durumun arka planında, ilişkilerde sıkça kullanılan ve kimi zaman fark edilerek, kimi zaman ise fark edilmeden uygulanan bir manipülasyon tekniği olan “gaslighting” bulunabilir.
Gaslighting Manipülasyonu Nasıl İlerler?
Gaslighting, ilişkilerde duygusal ve psikolojik manipülasyonun etkili bir yöntemi olarak karşımıza çıkar ve genellikle üç aşamada ilerler:
- İdealize Etme ve Yüceltme:
Manipülatör, karşısındaki kişiyi yüceltir, idealleştirir ve onun kusursuz olduğuna dair bir algı yaratır. Bu aşamada mağdur, kendisini çok değerli ve özel hisseder. - Hataları Bulma ve Değersizleştirme:
İkinci aşamada manipülatör, karşısındaki kişinin hatalarını aramaya ve bulmaya başlar. Bu süreçte mağdur, kendisini değersiz hissetmeye başlar ve ilişkide bir şeylerin yolunda gitmediğini fark eder. Ancak bu durumu düzeltmeye çalışırken, suçu kendi üzerinde aramaya başlar. - Gözden Çıkarma ve Kopma:
Son aşamada, manipülatör mağdurla olan ilişkiyi tamamen gözden çıkarır ve yeni bir arayışa girer. Bu durum, biten arkadaşlıklar, sevgililik süreçleri veya bozulan ortaklıklarla kendini gösterir. Gaslighting uygulanan taraf ise genellikle bu süreçte fazlasıyla yıpranmış, özgüvenini kaybetmiş ve kendi sınırlarının dışına çıkmış bir halde kalır.
Kendimizi Nasıl Koruruz?
Gaslighting’in etkilerinden korunmanın en önemli yollarından biri, kendi sınırlarımızı, değerlerimizi ve farkındalıklarımızı net bir şekilde belirlemektir. “Ben kendimi biliyorum” anlayışıyla hareket ettiğimizde, bize karşı söylenen olumlu ya da olumsuz eleştirilerin hangi amaçla yapıldığını daha net görebiliriz.
Kendi benlik değerimizi ve sınırlarımızı koruduğumuzda, manipülasyona açık hale gelmekten kurtulur ve ilişkilerimizde daha sağlıklı bir denge kurabiliriz. Unutmayın, sağlıklı bir ilişki her iki tarafın da birbirine eşit saygı ve değer göstermesiyle mümkündür.
Kendi değerinizin farkında olun. Sevgiyle kalın.
